|
| |
|
|
| |
| Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην πρόσβαση στην επαγγελματική και συνεχή κατάρτιση
Η Ένωση σέβεται την πολυμορφία των πολιτισμών και των παραδόσεων των λαών της Ευρώπης καθώς και την εθνική ταυτότητα των κρατών μελών της .
Η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να επωφελούνται μέτρων που θα τους εξασφαλίζουν την αυτονομία, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή στον κοινοτικό βίο.
Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης
Εισαγωγή
Η αντίληψη της σύγχρονης Ευρώπης για το μέλλον της δεν βασίζεται μόνο σε ένα ισχυρό οικονομικό μοντέλο. Θεμέλιο της οικονομικής ευημερίας είναι η γνώση, η συνοχή μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς, αλλά και ο διάλογος μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών και παραδόσεων των κρατών που συνθέτουν την Ένωση.
Η επιτυχία του οράματος αλλά και των στόχων της ενοποίησης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Πολίτες ενημερωμένοι και ενεργοί που, με βάση τη μοναδικότητά τους, τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους, συναποφασίζουν και συνδιαμορφώνουν το σύγχρονο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό ευρωπαϊκό περιβάλλον.
Υπό αυτό το πρίσμα, η αντίληψη των ατόμων με αναπηρία ως αδύναμων και παθητικών παραληπτών αντισταθμιστικών πολιτικών ως προς την αναπηρία τους έχει οριστικά παρέλθει.
Τα άτομα με αναπηρία θεωρούνται πλέον άτομα με ειδικές δεξιότητες, κοινωνικό υποσύνολο των ενεργών πολιτών και ζωντανό τμήμα της σύγχρονης κοινωνίας.
Αρκετές πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι το σημαντικότερο εμπόδιο στην ενεργό συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στα δρώμενα της κοινωνίας δεν είναι η ίδια η αναπηρία τους, αλλά το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Και ως περιβάλλον δεν νοείται μόνο το δομημένο, αστικό ή ημι-αστικό με τις υποτυπώδεις ή και ανύπαρκτες καμιά φορά υποδομές πρόσβασης, αλλά κυρίως η δραστηριότητα σε κάθε σχεδόν τομέα της αλυσίδας: παιδεία, απασχόληση, πολιτισμός, κοινωνικότητα.
Στόχος της Ένωσης είναι να άρει, μέσα από τις πολιτικές που σχεδιάζει και εφαρμόζει, τα όποια εμπόδια στο περιβάλλον των ατόμων με αναπηρία, αλλά και να δώσει στους πολίτες αυτούς τα απαραίτητα εφόδια ώστε να βγουν από την απομόνωση και να διεκδικήσουν ενεργά το ρόλο τους στην κοινωνία.
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας είναι η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για όλα τα ζητήματα που άπτονται της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς του πολιτισμού, της παιδείας, του οπτικοακουστικού τομέα, της νεολαίας, του αθλητισμού και των πολιτιστικών και εκπαιδευτικών πτυχών της κοινωνίας της πληροφορίας.
Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στο Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης στον Τομέα της δια Βίου Μάθησης (2007-2013), στο πρόγραμμα Νεολαία σε δράση 2007-2013, και Πολιτισμός 2007 που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού έλαβε τις σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαμορφώνει τις πολιτικές τους κατευθύνσεις στον τομέα της παιδείας, του πολιτισμού αλλά και της συμμετοχής των νέων στο δημοκρατικό ευρωπαϊκό βίο.
Οι βασικές κοινές έννοιες γύρω από τις οποίες σχεδιάστηκαν τα προγράμματα αυτά, και που συνθέτουν τον πυρήνα της φιλοσοφίας τους είναι η κινητικότητα, η ταυτότητα του ευρωπαίου πολίτη, η οικονομία της γνώσης-που αποτελεί άλλωστε και το στρατηγικό στόχο που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας- και ο ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος πολιτισμού και παιδείας.
Η Ευρώπη συντίθεται στην ελευθερία κίνησης ατόμων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Η κινητικότητα των πολιτών ενισχύεται σε κάθε στάδιο σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών, ιδιαίτερα με την ανταλλαγή των νέων πολιτών μέσω εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων από διαφορετικές γωνιές της Ένωσης προκειμένου να αποκτήσουν γνώση και συνείδηση του κοινού ευρωπαϊκού χώρου που μοιράζονται.
Ο πολίτης κάθε εθνικού κράτους της Ευρώπης είναι ταυτόχρονα και πολίτης της Ένωσης με κύρια ταυτότητα την ενεργό συμμετοχή του στο δημοκρατικό βίο.
Τέλος, η ενοποιημένη Ευρώπη, ως σύγχρονο μόρφωμα κρατών, έχει ορίσει έναν στρατηγικό στόχο (στόχος της Λισαβόνας): να καταστεί η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση με περισσότερες και καλύτερες θέσεις απασχόλησης και κοινωνική συνοχή.
Η αξία των προγραμμάτων αυτών έγκειται, μεταξύ άλλων, στην ιδιαίτερη μέριμνα που λαμβάνεται για τα άτομα με αναπηρία ώστε να απολαμβάνουν ισότιμα των ευκαιριών για κινητικότητα, ενεργό δημοκρατική συμμετοχή και οικονομική και κοινωνική ευημερία που θεμελιώνονται στη γνώση.
Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας ψήφισε στις 12 Σεπτεμβρίου τις εκθέσεις της για τα προγράμματα αυτά υιοθετώντας τροπολογίες οι οποίες εξασφαλίζουν την ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία.
Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης στον Τομέα της δια Βίου Μάθησης (2007-2013)
Δια βίου μάθηση σημαίνει κάθε είδους γενική εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ανεπίσημη εκπαίδευση και άτυπη μάθηση που πραγματοποιείται σε όλη τη διάρκεια του βίου, και έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων σε μια προσωπική προοπτική, σε μια προοπτική του πολίτη, σε μια κοινωνική προοπτική ή/και προοπτική σχετική με την απασχόληση.
Δυο είναι οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη δια βίου εκπαίδευση. Ο ένας είναι οικονομικός: η επίτευξη του στόχου της Λισαβόνας, να καταστεί η Ένωση η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία της γνώσης προϋποθέτει την ενίσχυση των ανταλλαγών, της συνεργασίας και της κινητικότητας αφού πλέον η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως μια δυναμική και εξελικτική δραστηριότητα καθόλη τη ζωή μας.
Ο δεύτερος είναι κοινωνικός: η παγκοσμιοποίηση και οι νέες τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας καθιστούν τις σύγχρονες κοινωνίες ανοιχτές, πολυπολιτισμικές και διασυνδεδεμένες με άλλες κοινωνίες σε παγκόσμια κλίμακα.
Αυτή η μοναδική ευκαιρία που φέρνει η τεχνολογική πρόοδος δεν θα πρέπει να καταλήξει σε νέους αναλφαβητισμούς, νέους αποκλεισμούς και τελικά σε επιπλέον κατακερματισμό του κοινωνικού ιστού. Η δια βίου μάθηση θεωρείται, συνεπώς, βασική προϋπόθεση για την πλήρη ανάπτυξη του ατόμου, τη διασφάλιση των ίσων ευκαιριών για όλους, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, και τελικά τη θεμελίωση του ρόλου του ενεργού πολίτη.
Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα δια βίου μάθησης περιλαμβάνει τέσσερα επιμέρους προγράμματα:
Το Comenius για εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αφορούν στα σχολεία έως και το λύκειο, με στόχο συμμετοχής 1 στους 20 μαθητές στο διάστημα 2007-2013.
Το γνωστότερο στο ευρύ κοινό Erasmus για εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αφορούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατάρτιση, με στόχο συμμετοχής 3 εκατομμυρίων φοιτητών έως το 2011.
Το Leonardo da Vinci για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, με στόχο 150.000 περιόδων άσκησης έως το 2013.
και το πρόγραμμα Grundtvig για την εκπαίδευση ενηλίκων με στόχο να επιτύχει 25.000 δράσεις έως το 2013.
Τα παραπάνω αυτά προγράμματα συνδυάζονται με ένα εγκάρσιο πρόγραμμα εκμάθησης γλωσσών, αλλά και το πρόγραμμα Jean Monnet για τη στήριξη δράσεων που αφορούν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τα ευρωπαϊκά ιδρύματα και ενώσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
Η επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας δίνει μεγάλη προτεραιότητα στη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία ως δικαιούχων των δράσεων αυτών.
Συγκεκριμένα, η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στη δια βίου μάθηση διασφαλίζεται με μέτρα ένταξης των διδασκομένων με αναπηρία στο κοινωνικό σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η επιτροπή έχει ορίσει ρητά πως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ενεργά οι ειδικές μαθησιακές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία κατά την εφαρμογή όλων των πτυχών του προγράμματος μέσω της χρήσης αυξημένων επιχορηγήσεων που θα ανταποκρίνονται στις επιπρόσθετες δαπάνες της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία.
Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την υποστήριξη της εκμάθησης και με τη χρήση νοηματικών γλωσσών και braille.
Νεολαία σε Δράση (2007-2013)
Οι νέοι άνθρωποι αποτελούν το πιο δυναμικό και ευαίσθητο κομμάτι της κοινωνίας. Έχοντας μεγαλώσει κυριολεκτικά μέσα στην έκρηξη της νέας τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν συχνά μοναδικές δεξιότητες και πρωτοποριακές αντιλήψεις για τη λειτουργία της κοινωνίας μας.
Είναι γεγονός ότι πολύ συχνά χαρακτηρίζουμε τη νέα γενιά ως α-πολιτική, παραβλέποντας πως δεν είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος για την πολιτική ζωή ή τα κοινά που χαρακτηρίζει τους νέους, αλλά η αποστροφή τους προς τις ισχύουσες, παραδοσιακές πολιτικές δομές.
Σε αντιδιαστολή με την ευρεία διάδοση των μαζικών κινημάτων των προηγουμένων δεκαετιών, οι νέοι σήμερα αναζητούν πεδία έκφρασης πιο προσαρμοσμένα στα δικά τους ενδιαφέροντα και τις δικές τους ανησυχίες, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν υψηλό βαθμό αλληλεγγύης προς τον συνάνθρωπό τους, ίδιας ή διαφορετικής ηλικίας, κοινωνικής ομάδας ή εθνικότητας.
Το πρόγραμμα Νεολαία σε Δράση 2007-2013 φιλοδοξεί να προσφέρει τη δυνατότητα στους νέους ανθρώπους να εκφράσουν και να εκφραστούν, μέσα από τον εθελοντισμό στα κοινά δημόσια ζητήματα είτε στη χώρα τους είτε σε κάποια άλλη χώρα της Ένωσης, καθώς επίσης και σε κάποια τρίτη χώρα.
Παράλληλα, ενισχύοντας την κινητικότητά της, το πρόγραμμα καθιστά τη νέα γενιά πρωτοπόρο της νέας αντίληψης για τον πολιτιστικό διάλογο, την αναγνώριση και ενίσχυση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας της Ένωσης, και της προώθησης του αισθήματος του «ανήκειν» στην Ευρώπη.
Αναλυτικά, οι γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι:
- Η προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των νέων ως πολιτών γενικότερα και ως ευρωπαίων πολιτών ειδικότερα.
-Η ανάπτυξη της αλληλεγγύης των νέων ώστε να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
-Η ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης των λαών μέσω των νέων.
-Η ανάπτυξη της ποιότητας των συστημάτων που υποστηρίζουν τις δραστηριότητες των νέων και της ικανότητας των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της νεολαίας.
Η επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε τις κάτωθι δράσεις που κάνουν πράξη τους στόχους που προαναφέρθηκαν:
Νεολαία για την Ευρώπη,
Η δράση αυτή αποσκοπεί να ενισχύσει την ενεργό συμμετοχή των νέων στο δημόσιο ευρωπαϊκό βίο υποστηρίζοντας, με τις ανταλλαγές και την κινητικότητα, τις πρωτοβουλίες τους και τα σχέδια τους για τη συμμετοχική δημοκρατία, τη συμμετοχή τους δηλαδή στη ζωή της κοινότητάς τους σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Ατομική Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία
Η δράση αυτή δίνει την ευκαιρία σε κάθε νέο ξεχωριστά να συμμετάσχει σε κοινωφελή δραστηριότητα άλλης χώρας,
ενώ η Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία Παρέμβασης προβλέπει τη συμμετοχή ομάδων νέων σε δραστηριότητες ευρωπαϊκής ή διεθνούς εμβέλειας στους τομείς του πολιτισμού, του αθλητισμού, της πολιτικής προστασίας, του περιβάλλοντος, της αναπτυξιακής βοήθειας κ.λ.π.
Η Συνεργασία σε Επίπεδο Πολιτικής ή Εθελοντικής Υπηρεσίας εισάγει τη συνεργασία μεταξύ εθνικών και διεθνών υπηρεσιών νέων εθελοντών.
Τέλος, η δράση Νεολαία για τον Κόσμο προσφέρει τη δυνατότητα στους νέους να ανοιχθούν προς τις τρίτες χώρες, τις χώρες δηλαδή που βρίσκονται είτε σε ενταξιακή διαδικασία είτε σε διαδικασία σύνδεσης με την Ένωση είτε βρίσκονται στο γειτονικό χώρο της Ένωσης, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών των χωρών αυτών μέσα από τη δραστηριοποίηση των δικών τους Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Το πρόγραμμα Νεολαία σε Δράση περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις ώστε τα άτομα με αναπηρία να έχουν πρόσβαση και να αποτελέσουν εξίσου τους δικαιούχους του. Συγκεκριμένα ορίζει,
«Όλοι οι νέοι χωρίς διάκριση μπορούν να έχουν πρόσβαση στις δραστηριότητες του προγράμματος. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί υπέρ των νέων που για λόγους εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς, σωματικούς, διανοητικούς, οικονομικούς, πολιτιστικούς ή γεωγραφικούς αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα»,
ενώ,
«Οι χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποφευχθεί κάθε μορφής διάκριση και να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία προσφέροντάς τους τη δυνατή βοήθεια».
Πολιτισμός 2007
Όπως αναφέρει η Συνθήκη η Ευρωπαϊκή Ένωση σέβεται την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα του κάθε κράτους μέλους της. Παράλληλα, λαμβάνει μέτρα ώστε οι πολίτες της να αποκτήσουν γνώση και συνείδηση της μοναδικής πολιτιστικής ποικιλομορφίας της Ευρώπης.
Το πρόγραμμα Πολιτισμός 2007 έχει στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου ευρωπαϊκού πολιτισμού, ενιαίου όχι με την έννοια της ομοιομορφίας, αλλά της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς, των κοινών αξιών του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Και εδώ, η κινητικότητα έχει κεφαλαιώδη σημασία. Κινητικότητα τόσο των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στο τομέα του πολιτισμού όσο και των προϊόντων και των υπηρεσιών του πολιτισμού.
Ο Πολιτισμός 2007 συμβάλει στην ενίσχυση των οριζόντιων πολιτικών της Ένωσης μεταξύ των οποίων είναι η καταπολέμηση των διακρίσεων και η ταυτόχρονη ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και συνοχής. | |
|
|
 |
 |
|
|
|
