Το Πολύκεντρο Πλωμαρίου
(τ Σαπωνοποιείο Ι. Πούλια)
Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,
Εύχομαι χρόνια πολλά και καλή χρονιά σε σας και στο Δημοτικό Συμβούλιο της Μυτιλήνης.
Αυτό τον καιρό έγινε στα τοπικά Μ.Μ.Ε. εκτενής αναφορά στο έργο ‘’Συντήρησης του Πολύκεντρου Πλωμαρίου’’ το οποίο εξήγγειλε η Δημοτική σας αρχή.
Σας αποστέλλω ένα σύντομο ιστορικό της απόκτησης του Σαπωνοποιείου από το Δήμο Πλωμαρίου, της αναστήλωσης, και μετατροπής του σε Πολύκεντρο.
Το 1983 η Νομαρχία Λέσβου δημιούργησε ένα πρόγραμμα διάσωσης του υπάρχοντος Βιομηχανικού και Μηχανολογικού πλούτου της Λέσβου.
Επιλέγηκαν οι περιοχές Μανταμάδου, Πολυχνίτου , Αγίας Παρασκευής, που διέθεταν παλαιά ιδιόκτητα εγκαταλειμμένα Ελαιοτριβεία, προκειμένου να στεγαστούν πολιτιστικές και κοινωνικές δράσεις, της ευρύτερης περιοχής τους.
Ο μόνος Δήμος που δεν διέθετε ιδιόκτητο παλαιό Εργοστάσιο ήταν ο Δήμος Πλωμαρίου.
Ο αείμνηστος Δήμαρχος Χρύσανθος Γαλέτσας μου ζήτησε να μην εξαιρεθεί ο δήμος Πλωμαρίου από αυτό το πρόγραμμα.
Τον ρώτησα αν μπορούσαμε να βρούμε και να αγοράσει η Νομαρχία κάποιο ιδιωτικό Ελαιοτριβείο ή Σαπωνοποιείο.
Περιηγηθήκαμε περιπατητικά την πόλη και τα εν αφθονία υπάρχοντα Βιομηχανικά κουφάρια.
Στάθηκα στην όχθη του Σεδούντα στο γεφύρι του δρόμου προς το Μεγαλοχώρι, θαύμαζα το τριώροφο εγκαταλειμμένο συγκρότημα για το οποίο με πληροφόρησε ότι είναι το Σαπωνοποιείο Ι. Πούλια και πωλείται.
Βρήκαμε τα κλειδιά, μπήκαμε μέσα, εντυπωσιάστηκα.
Μετά από λίγες μέρες υπέγραψα το συμβόλαιο αγοράς εκ μέρους της Νομαρχίας, έναντι δυο (2) εκατομμυρίων δραχμών, ποσό πολύ χαμηλό για εκείνη την εποχή.
Στον αείμνηστο αρχιτέκτονα Μιχάλη Τυλιανάκη, που υπήρξε ιδρυτικό μέλος της
‘’Εταιρείας Αρχιπέλαγος’’, ανετέθη μετά από διακήρυξη η μελέτη αναστήλωσης και μετατροπής του σε Πολύκεντρο.
Εργολάβος του έργου ανέλαβε ο Ν. Μπαζίκος καλός επαγγελματίας, πρόθυμος, εργατικός.
Κάθε βδομάδα με τους επιβλέποντες αρχιτέκτονες Βίκυ Κουτσκουδή, Στρατή Φραντσέσκο πηγαίναμε επιτόπου στα τέσσερα εργοτάξια των Ελαιοτριβείων Μανταμάδου, Πολυχνίτου, Αγίας Παρασκευής, και του Σαπωνοποιείου Πλωμαρίου, που γοργά προχωρούσαν τα έργα μετατροπής τους σε κέντρα πολλαπλών χρήσεων.
Το έργο ολοκληρώθηκε και το Πολύκεντρο ήταν έτοιμο, και ήδη με απόφασή μου είχε Δωριστεί στο Δήμο Πλωμαρίου.
Στο ωραίο Νεοκλασικό καφενείο στο κέντρο της πόλης πραγματοποιήθηκε Λαϊκή Συνέλευση, Δημόσιος Απολογισμός του έργου, όπως τότε συνηθιζόταν.
Κόσμος πολύς, συζητήσαμε για όλα τα έργα που επίσης βρίσκονταν σε εξέλιξη όπως:
Το Κέντρο Υγείας, Ο Δρόμος προς το Μεγαλοχώρι, η Προστασία του Λιμανιού, το έργο της Αποχέτευσης, η λιθόστρωση των κατεστραμμένων από τις τσιμεντοστρώσεις δρόμων στο κέντρο του οικισμού.
Πριν την ολοκλήρωση του έργου προτείναμε με τη αείμνηστη Ρούρα Σιφναίου, και τον Νίκο Νικολαΐδη, τη δημιουργία στο ισόγειο του Πολύκεντρου, ενός μικρού Μουσείου Σαπωνοποιίας δίπλα στο καφενείο που αργότερα έγινε ΚΑΠΗ.
Δεδομένου ότι οι δύο τούβλινες βάσεις των χοανών κάλυπταν μεγάλο μέρος του χώρου στο ισόγειο, την αρχιτεκτονική διαρρύθμιση της έκθεσης των αντικειμένων την προσαρμόσαμε στο ελάχιστο.
Εκτέθηκαν διάφορα αντικείμενα Σαπωνοποιίας όπως ξύλινες Σφραγίδες, κόφτες, που είχαν συλλέξει οι Μπάμπης Πετρέλης και Μανώλης Γαλέτσας, αλλά και άλλα αντικείμενα τα οποία δώρισαν απλοί πολίτες.
Για να δούμε και να καταλάβουμε πως στήνεται ένα τέτοιο Μουσείο, η ‘’Εταιρεία Αρχιπέλαγος’’ οργάνωσε μια επίσκεψη στη Μασσαλία, την Μητέρα του Σαπουνιού «Savone du Marseille», στην οποία συμμετείχα μαζί με την Ρούρα Σιφναίου, τον Νίκο Νικολαΐδη, και τον Γιώργο Ισηγόνη.
Εκεί οριστικοποιήσαμε τη συνεργασία μας με το ‘’Εμπορικό Επιμελητήριο Μασσαλίας’’, μετά από συνάντησή μας με τον Διευθυντή Ιστορίας του Επιμελητηρίου.
Έτσι η ‘’Εταιρεία Αρχιπέλαγος’’ με τον Δήμο διοργανώσαμε την πρώτη εκδήλωση που ήταν η:
‘’Έκθεση Εικονογραφημένων Αφισών Μασσαλίας 19ος-20ος αιώνας’’ , η οποία διήρκησε από τις
26 Ιουλίου- 26 Σεπτεμβρίου 1999.
Αρκετές από αυτές τις καδραρισμένες Αφίσες αποτελούσαν μέρος της έκθεσης του Μουσείου και ελπίζω παραμένουν.
Καλεσμένος μας ο Patrick Boulanger, Διευθυντής ιστορίας του Μασσαλιώτικου Επιμελητηρίου.
Στις 2 Οκτωβρίου 1999 έγιναν τα εγκαίνια και ακολούθησε μεγάλο γλέντι στην πλατεία με μουσικές και χορούς.
Μίλησε η Ρούρα Σιφναίου, ο Νίκος Νικολαΐδης, η αφεντιά μου, ο Δήμαρχος, και ο Patrick Boulanger.
Δυστυχώς τα τελευταία δέκα χρόνια ο χώρος του Πολύκεντρου παρέμενε ανοιχτός μόνο όταν πραγματοποιούταν κάποια εκδήλωση στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του δεύτερου ορόφου.
Τριάντα οκτώ χρόνια μετά είμαι βέβαιος ότι οι εργασίες συντήρησης θα γίνουν στο πνεύμα της πρωτογενούς παρέμβασης στο Σαπωνοποιείο Μνημείο.
Ένα τέτοιο σπουδαίο αρχιτεκτονικό κτήριο, με το μοναδικό μικρό Μουσείο του, πρέπει να αποκτήσει καθημερινή ζωή.
Μια πιθανή λύση είναι η στέγαση κάποιας υπηρεσίας του Δήμου στον χώρο του ξενώνα, και βεβαίως το Μουσείο θα πρέπει να εμπλουτιστεί και να προστεθεί σε αυτό ο χώρος του φουαγιέ στον ημιώροφο.
Προσωπικά αλλά και τα μέλη της ‘’Εταιρείας Αρχιπέλαγος’’ είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, και βέβαια όλα τα εκθέματα του Μουσείου πρέπει να φυλαχτούν με προσοχή πριν την έναρξη των εργασιών.
Κύριε Δήμαρχε,
Με την ευκαιρία αναφέρομαι και σε ένα άλλο μοναδικό Μνημείο το κτήριο Ταραμησί το οποίο αγοράστηκε με χρηματοδότηση του Υπουργείου Αιγαίου προς τον τότε Δήμο Πλωμαρίου την περίοδο 2000-2004.
Ο προγραμματισμός προέβλεπε εκεί να στεγαστεί το Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης.
Υπάρχει κτηριολογικό πρόγραμμα (προμελέτη) από τον αρχιτέκτονα Κώστα Δαμιανίδη.
Τέλος η προσφορά του Χρύσανθου Γαλέτσα και της Ρούρας Σιφναίου είμαι βέβαιος ότι θα τιμηθεί από τον Δήμο σας.
| 
