| |
|
|
| |
| Μία από τις μελανότερες σελίδες του μεταπολεμικού βίου της Ελλάδας, είναι η χωρίς «αντιστάσεις» καταστροφή της ισορροπίας μεταξύ του φυσικού και του ιστορικά δομημένου περιβάλλοντος της χώρας μας. Δεν εξαιρέθηκαν από αυτήν τα νησιά μας, το πλέον ευαίσθητο μέρος της Ελληνικής επικράτειας, τα οποία αποτελούν άλλωστε τους κατ’ εξοχήν τουριστικούς προορισμούς. Είναι διεθνώς παραδεκτό πως το τοπίο και οι οικισμοί του Αιγαίου συγκαταλέγονται ανάμεσα στα υψηλότερα δείγματα του Ελληνικού πολιτισμού.
Την περίοδο 2000-2004, η προστασία του τοπίου των νησιών και των αξιόλογων αρχιτεκτονικά οικισμών του Αιγαίου, αλλά και η αποκατάσταση του προκλητικά αλλοιωμένου τοπίου από ανάρμοστες κατασκευές των δεκαετιών “60” και “70”, αποτέλεσαν προτεραιότητες του Υπουργείου Αιγαίου.
Προς τούτο δημιουργήθηκε ένα στέρεο θεσμικό πλαίσιο με Προεδρικά Διατάγματα και έναν Νόμο ο οποίος προσφέρει σημαντικά κίνητρα για την αποκατάσταση του αλλοιωμένου τοπίου. Ο Νόμος αυτός (Ν.3201 /2003) δρομολόγησε ουσιαστικά την «απόσυρση κτιρίων» μη συμβατών με την ανθρώπινη κλίμακα και το μέτρο που διακρίνει την αρχιτεκτονική του Αιγαίου.
Το μέτρο της «απόσυρσης κτιρίων» (πρωτίστως ξενοδοχειακών κτισμάτων) έχει εφαρμοστεί, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, σε ορισμένες χώρες με τουριστική προϊστορία που θέλησαν να ανανεώσουν την τουριστική τους εικόνα και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, όπως η Ισπανία, η Μάλτα, αλλά τελευταία και η Κύπρος όπου ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού έχει ολοκληρώσει σχετική μελέτη.
Σε κάθε περίπτωση η πρακτική αυτή αποτελεί μέρος ενός πλαισίου πολιτικής που στοχεύει στην αισθητική και ποιοτική αναβάθμιση της τουριστικής προσφοράς δίνοντας κίνητρα για την ανάπλαση - αποκατάσταση ή την απόσυρση κτιρίων και αφετέρου στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της τοπικής αρχιτεκτονικής ιστορίας.
Αυτά βέβαια τα αυτονόητα πράγματα φαίνεται πως δεν κατανοεί η σημερινή Κυβέρνηση και η νέα ηγεσία του Υπουργείου Αιγαίου, που αδιάφορη παρακολουθεί την αλλοίωση της φυσιογνωμίας των νησιών. Εγκατέλειψε και υπονόμευσε το δημιουργηθέν θεσμικό πλαίσιο, υποθηκεύοντας την τουριστική προοπτική των νησιών, την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη τους.
Τελευταία ο Υπουργός Τουρισμού ανακοίνωσε ότι μελετά το μέτρο της απόσυρσης ξενοδοχείων χαρακτηρίζοντας «πρωτοποριακή» μια τέτοια πρωτοβουλία. H ρύθμιση αυτή, όπως εγράφη στον Τύπο, θα περιληφθεί ως τροπολογία στο νομοσχέδιο για τον ιαματικό τουρισμό, που θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή ή θα συνδυαστεί με νέο Νόμο.
Πώς όμως θα το πράξει δεδομένου ότι δεν διαθέτει ανάλογη αρμοδιότητα με αυτή των Υπουργείων ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ και Αιγαίου; Για το Αιγαίο που κινδυνεύει από την υπερδόμηση, ο Νόμος υπάρχει, ψηφίστηκε από την Βουλή το 2003 και μένει ανενεργός.
Ο ψηφισθείς Νόμος 3201 περί «απόσυρσης κτιρίων» έχει διπλό στόχο: την αποκατάσταση του τοπίου και την αναβάθμιση του συνολικού τουριστικού προϊόντος μιας περιοχής. Προβλέπει μεταξύ άλλων τη μερική ή ολική κατεδάφιση ή και την ανάπλαση κτιρίων ή τμημάτων ή στοιχείων τους, με την παροχή ισχυρών κινήτρων στους ιδιοκτήτες.
Στις ρυθμίσεις αυτές, μπορούν να υπαχθούν τόσο τουριστικά καταλύματα όσο και κατοικίες:
- που βρίσκονται σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους,
- που βρίσκονται σε τόπους χαρακτηρισμένους ιστορικούς
- που βρίσκονται με «μέτωπο» στον αιγιαλό και στην παραλία.
- που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς,
- που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα,
Προτεραιότητα έχουν τα κτίρια που αλλοιώνουν τα ιδιαίτερα φυσικά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της περιοχής στην οποία βρίσκονται και τα ασύμβατα ξενοδοχεία που δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στις σύγχρονες λειτουργικές και αισθητικές απαιτήσεις.
Η απόφαση για την υπαγωγή κτισμάτων στις διατάξεις του νόμου λαμβάνεται, ύστερα από γνώμη ειδικής επιτροπής που αποτελείται από ειδικούς επιστήμονες και εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας.
Τα κίνητρα για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου είναι:
- Χρηματική αποζημίωση, για την ολική ή μερική κατεδάφιση κτιρίου ίση προς την αντικειμενική αξία του κατεδαφιζόμενου κτιρίου. Η ανωτέρω αξία υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α΄) και προσαυξάνεται κατά ποσοστό 50%. Η αποζημίωση δεν υπόκειται σε κανένα φόρο, κράτηση ή τέλος.
- Οι δαπάνες κατεδάφισης, ανάπλασης και αναβάθμισης των κτισμάτων θεωρούνται για τις επιχειρήσεις επενδυτικές δαπάνες που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 2601/1998 (ΦΕΚ 81 Α΄).
- Για τις δαπάνες αυτές παρέχεται στην επιχείρηση φορολογική απαλλαγή σε ποσοστό 100%, η οποία εμφανίζεται στα βιβλία της σε λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού υπό τις προϋποθέσεις, περιορισμούς και όρους που προβλέπονται στην παρ. 27 του άρθρου 6 του ν. 2601/1998.
- Οι ανωτέρω δαπάνες, σε κάθε άλλη περίπτωση, βαρύνουν το Δημόσιο.
- Η προσαύξηση της επιχορήγησης από τον Αναπτυξιακό Νόμο (άρθρο 5 του ν. 2601/1998), κατά 10%, σε περίπτωση υπαγωγής της επένδυσης στις διατάξεις του νόμου αυτού.
Ο Νόμος 3201/2003 έτυχε καθολικής αποδοχής ιδιαίτερα από τους ξενοδόχους, πολλοί μάλιστα ξεκίνησαν την εκπόνηση μελετών ώστε να ενταχθούν στις διατάξεις του. Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Αιγαίου δεν θέλησε να ενεργοποιήσει αυτή τη σημαντική πρωτοβουλία που αποτελεί και πάγιο αίτημα του αγωνιούντος τουριστικού κόσμου.
Ας ενεργοποιήσει λοιπόν η Κυβέρνηση τον υπάρχοντα Νόμο και με μια απλή τροπολογία μπορεί να τον επεκτείνει σε όποιες άλλες περιοχές της επικράτειας επιθυμεί, και ας κατανοήσει ότι η πολυνομία αποτελεί κατάρα για τη δημιουργία.
Ας δραστηριοποιηθεί ο Υπουργός Τουρισμού, ο οποίος πιστεύω ότι αντιλαμβάνεται τη μεγάλη αξία της «απόσυρσης κτιρίων» ασύμβατων με το Ελληνικό τοπίο, για την ενεργοποίηση του υπάρχοντος Νόμου για τα νησιά μας που δέχονται πάνω από το 80% του τουριστικού ρεύματος της χώρας. | |
