| |
|
|
| |
| Συνέβη τον Οκτώβριο του 1971 να υποδεχθούμε στην Γένοβα της Ιταλίας οι εκεί εμιγκρέδες φοιτητές τον Ανδρέα Παπανδρέου, οπότε και τον πρωτογνώρισα. Όση ώρα αναμέναμε την άφιξη του προσπαθούσα να φαντασθώ την φυσιογνωμία του που μόνο από φωτογραφίες των εφημερίδων γνώριζα. Όλοι είχαμε αγωνία. Καθυστερούσε πολύ η άφιξη του και έπρεπε τάχιστα να τον οδηγήσουμε στον χώρο του Συνεδρίου των Ιταλών Σοσιαλιστών του οποίου υπήρξε επίσημος προσκεκλημένος και όλοι ανέμεναν την τοποθέτησή του. Μόλις φθάνει μας πλησιάζει, του συστηθήκαμε και μας ασπάσθηκε. Ο Γιάννης Ζήσιμος υπεύθυνος του Π.Α.Κ τον προσφώνησε. Είχε διάπλατο χαμόγελο, απλή αμφίεση και η κόμη του ανάλογη της εποχής με πλούσιες φαβορίτες. Αναχωρούμε ολοταχώς με τ΄ αυτοκίνητο. Με την είσοδο του η αίθουσα του συνεδρίου σείεται. Εκφώνησε ένα συναρπαστικό αντιφασιστικό λόγο. Όρθιοι τον χειροκροτούν οι Ιταλοί σοσιαλιστές ηγέτες, F. De Martino, S. Pertini, R. Lombardi.
Με την λήξη των υποχρεώσεων ήλθε η ώρα να συζητήσει μαζί μας γύρω από ένα τραπέζι. Μας ανέπτυξε τις σκέψεις του για την Αμερική του Νίξον και την αδύναμη πολιτικά Ευρώπη. Στάθηκε επί μακρόν να μας αναλύει – τότε η χούντα ήταν παντοδύναμη – γιατί δεν πρέπει να υπάρξει συνδιαλλαγή και αντιδικτατορική συμμαχία με την Μοναρχία της Ελλάδας. Ήταν βέβαιος ότι η δικτατορία θα φύγει μόνο με αγώνα και εξέφραζε την ελπίδα να μην συνοδευτεί με Εθνική περιπέτεια η πτώση της. Τον ξανασυνάντησα μετά από καιρό σε μια μεγάλη διαδήλωση τον Δεκέμβριο του 1973 στο Μιλάνο ενάντια στον φασισμό στην Ευρώπη. Ήταν εκεί μαζί του οι Φελίπε Γκονζάλες και Μάριο Σοάρες, νεότατοι στην ηλικία και άγνωστοι τότε. Κανείς δεν φανταζόταν ότι λίγο μετά θα γίνονταν και οι δυο πρωθυπουργοί στις πατρίδες τους, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Λίγες μέρες πριν είχε κατασταλεί στην Ελλάδα η εξέγερση του Πολυτεχνείου και τον Σεπτέμβρη είχε ανατραπεί και δολοφονηθεί ο Σαλβατόρ Αλιέντε από την χούντα του Πινοσέτ. Βαρύ ήταν το κλίμα.
Συλλογιζόμουν ότι εμείς ήμασταν 4 χρόνια εξόριστοι και οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι πάνω από τριάντα.
Του υποβάλλαμε τον προβληματισμό μας: «Πρόεδρε θα απαιτηθούν και για μας δεκαετίες μέχρι να απαλλαγούμε από την Χούντα και να επιστρέψουμε στην πατρίδα;».
Εκείνος αφοπλιστικά μας απάντησε: «Ο αγώνας θα είναι δύσκολος και επίπονος αλλά γνωρίζετε ότι ο Ελληνικός Λαός ουδέποτε στην νεώτερη ιστορία του υπέμεινε επί μακρόν τον αυταρχισμό».
Σήμερα μπορώ να πω ότι επαληθεύτηκε. Επτά μήνες μετά έπεφτε η χούντα που όμως συνδέθηκε με την τραγωδία της Κύπρου. | |
