Αρχική Χάρτης Πλοήγησης Αναζήτηση
 
. .

 

Πάνε πολλά χρόνια που γνωρίζω τους Κιουρέληδες της Μυτιλήνης. Τον παππού απ τη θητεία μου ως Νομάρχης, όταν εκείνος ως στέλεχος της ανανεωτικής αριστεράς και των αντιστασιακών συμμετείχε σε διάφορες επιτροπές, και συνεργαστήκαμε αρμονικά. Σήμερα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω και τον συνονόματό του εγγονό τον νεαρό Στρατή  Κιουρέλλη, ο οποίος, όπως πληροφορούμαι, συνέβαλλε αποφασιστικά στην έκδοση.
Με τον Αλέκο Κιουρέλλη είχα την ευκαιρία πολλές φορές στο παρελθόν να ανταλλάξω απόψεις και γνώσεις για ένα ζήτημα κοινού μας ενδιαφέροντος, που δεν είναι άλλο, απ την εξέλιξη, ανά τους αιώνες, των υποδομών και των κτισμάτων που εξυπηρέτησαν την ελαιουργία. 
Τελευταία φορά συζητήσαμε με τον Αλέκο, πριν έξι περίπου χρόνια στο Υπουργείο Αιγαίου και ήδη γνωρίζω από τότε τις έρευνές του, αλλά και την βούλησή του, «όταν θα έλθει η ώρα» να προχωρήσει στην έκδοση του βιβλίου του.  
Χαίρομαι λοιπόν πραγματικά σήμερα που «ήλθε η ώρα» και η πολύχρονη προσπάθει τελεσφόρησε με την ολοκλήρωση της έρευνάς και την έκδοση του βιβλίου «οι ελαιόμυλοι της Λέσβου», το οποίο κρατάμε όλοι στα χέρια μας. Τους συγχαίρω δημόσια και τους ευχαριστώ για την τιμή που μου έκαναν να με προσκαλέσουν ως ένα απ τους ομιλητές κατά τη παρουσίασή του.

Ακόμη κι από μια απλή φυλλομέτρηση του βιβλίου ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι το αντικείμενό του επικεντρώνεται στην παράθεση  στοιχείων  και γνώσης για την έκθλειψη της ελιάς και παραγωγή του ελαιόλαδου σε μια ιστορική διαδρομή που χάνεται μέσα στους αιώνες.
Όπως βέβαια μέσα στους αιώνες χάνεται και η καλλιέργεια της ελιάς στο νησί μας και στη Μεσόγειο γενικότερα, της οποίας όμως εξακολουθεί να αποτελεί το νούμερο ένα ευγενές παραγόμενο αγροτικό προιόν.
Πριν 25 σχεδόν χρόνια στη Νομαρχία Λέσβου με μια ομάδα φίλων και επιστημόνων εκδόσαμε το λεύκωμα «Τα βιομηχανικά κτίρια της Λέσβου, Ελαιοτριβεία – Σαπωνοποιεία 19ος – αρχές 20ου αιώνα» και καλύψαμε συνάμα ένα σημαντικό κεφάλαιο της ζωής, της οικονομίας, της αρχιτεκτονικής τέχνης και τη συμβολή της κοινωνική διάστασης της ελιάς και του λαδιού στο νησί μας, τον κατ εξοχή ελαιοπαραγωγικό τόπο της χώρας.
Σήμερα με το βιβλίο των Κιουρέληδων επιχειρείται η «επιστροφή στις ρίζες» χιλιάδες χρόνια πρίν και παρακολουθούμε την εξέλιξη στους τρόπους της παραγωγής του λαδιού, αντλώντας γνώση απ τα λιγοστά χνάρια που απόμειναν στην εποχή μας απ τη αυτή τη δραστηριότητα.
Έρχονται  λοιπόν «οι Ελαιόμυλοι της Λέσβου» να προστεθούν στην Λεσβιακή (και όχι μόνο) βιβλιογραφία ως δεξαμενή άντλησης γνώσης για το προιόν, τον πολιτισμό της ελιάς και την κοινωνική συνεισφορά της στο διάβα των αιώνων. Γι αυτό και το βιβλίο αποτελεί σημαντικότατη παρακαταθήκη στις γενεές που θα μας ακολουθήσουν, οι οποίες όπως κι εμείς θα αναζητήσουν ακόμη περισσότερα στοιχεία και θα ψάξουν-  ίσως και με περισσότερο σεβασμό από μας- για την ελιά και το λάδι.

Συμβαίνει μερικές φορές κάποιοι, προσκολλημένοι αποκλειστικά στις προτεραιότητες που βάζει η ζωή, η καθημερινότητα  και η εξυπηρέτηση των  βιωτικών αναγκών, να  υποβαθμίζουν το ενδιαφέρον για τα περασμένα και να αξιολογούν ίσως άδικα αυτούς που νοιάζονται.  «Σάλια - μπάλια», κι «αδιαφόρετοι – χασομέρηδες»! – κατά τη Μυτιληνιά ντοπιολαλιά-- είναι οι συνήθεις χαρακτηρισμοί που συχνά ακούμε. Όμως αν δεν υπήρχαν αυτοί οι «αιθεροβάμονες» σήμερα δεν θα είχαμε τη γνώση ούτε θα εκτιμούσαμε τις αξίες της ζωής. Δεν θα είχαμε ακόμη την ομορφιά και την ευαισθησία για να χαρούμε το καινούργιο, αποχωρίζοντας το απ το παλιό, που θα το απαξιώναμε. Τα λιθόστρωτα, η θεσμοθέτηση της κεραμοσκεπούς στέγης της λεσβιακής υπαίθρου, οι αναστηλώσεις ιστορικών, από κοινωνική θεώρηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων, που βοήθησα κι εγώ να γίνουν πράξη στη Λέσβο, σήμερα είναι κατά γενική αντίληψη η ομορφιά και η προίκα του νησιού. Θαυμάζουν οι επισκέπτες και χαίρονται οι ντόπιοι. Χαίρομαι λοιπόν, και, σας το αποκαλύπτω με την ευκαιρία, ότι σε λίγο καιρό, ένα ακόμη συγκρότημα  παραγωγής ελαιολάδου θα προστεθεί αναστηλωμένο κι έτοιμο προς χρήση, στον αρχιτεκτονικό πλούτο της Λέσβου. Πρόκειται για το ιστορικό ελαιοτριβείο Βρανά στον Παπάδο της Γέρας, το οποίο γλίτωσε απ την φθορά και τη καταστροφή και αναδεικνύεται, χάρις στο ενδιαφέρον της μη κερδοσκοπικής εταιρείας «ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ», της οποίας είμαι ιδρυτικό μέλος.
Κλείνοντας την αναφορά μου στην υποδομή της ελιάς και του λαδιού, ξαναγυρίζω στο βιβλίο, για να επισημάνω πόσο μεγάλη σημασία έχουν για τον σύγχρονο μελετητή οι πρόδρομες πληροφορίες και γνώσεις για τη σημερινή βιομηχανική ελαιουργία, που πραγματεύεται.
Αλέκο και Στρατή σας ευχαριστούμε για το πόνημά σας.
Να είσθε βέβαιοι ότι το βιβλίο σας θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο σε όλους, που από δω και μπρός θα θελήσουν να ασχοληθούν με την ελιά το λάδι την κοινωνική – οικονομική τους συνεισφορά και τον πολιτισμό που φέρνουν.
Να είσθε βέβαιοι, πως εκτός απ τους «ειδήμονες» το βιβλίο θα αξιολογηθεί θετικά απ το ευρύ αναγνωστικό κοινό, αφού η γνώση που εκθέτει είναι δοσμένη με εύληπτο κι αφομοιώσιμο τρόπο που κατακτά τον αναγνώστη.
Και, πάλι συγχαρητήρια. Καλή επιτυχία στο βιβλίο και σας παρακινώ με την ευκαιρία να βάλετε πλώρη κι άλλα ωραία πράγματα.