. . / |
|
|
Το πρώτο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας θεσμοθετήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 (1985) και είχε κύριο στόχο να σταθεροποιήσει την πληθυσμιακή συγκέντρωση στην Αττική που οδήγησε στο μοντέλο της υδροκέφαλης Πρωτεύουσας εις βάρος της ισόρροπης ανάπτυξης των περιφερειών της χώρας. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και όσο προχωρούσαμε προς την περίοδο της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας τροποποιήθηκε σημειακά (2002) και επιχειρήθηκε ένας ουσιαστικός εκσυγχρονισμός των υποδομών της πόλης που θα την τοποθετούσαν στο δίκτυο των «Κοσμοπόλεων», δηλαδή των Μητροπολιτικών Κέντρων του Κόσμου που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις του διεθνούς συστήματος. Τα μέσα σταθερής τροχιάς όπως το μετρό και το τραμ, το διεθνές αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, η Αττική οδός, τα μεγάλα ολυμπιακά έργα κ.α. ήταν χειροπιαστές εκφράσεις αυτής της προσπάθειας.
Ωστόσο, από το 2004 και μετά, καταγράφεται μια τραγική έλλειψη οραματικού σχεδίου για την ανάπτυξη της Πρωτεύουσας, αλλά και της περιφέρειας Αττικής γενικότερα. Η Αθήνα όχι μόνο χάνει το διεθνή βηματισμό της, αλλά γνωρίζει μια πρωτοφανή κρίση σε όλα τα επίπεδα : οικονομικός μαρασμός των επιχειρήσεων, εκδίωξη της κατοικίας, ραγδαία υποβάθμιση του περιβάλλοντος, καταπάτηση του δημοσίου χώρου, συγκέντρωση - χωρίς καμία πρόνοια - μεταναστών και άλλων ευπαθών κοινωνικά ομάδων, γκετοποίηση περιοχών του ιστορικού της κέντρου, εκτίναξη της εγκληματικότητας.
Στη σημερινή συγκυρία, η Πολιτεία δεν έχει το περιθώριο να αποτύχει στην προσπάθεια αναβάθμισης – ανάταξης της Αττικής με ταυτόχρονη προσπάθεια προστασίας του περιαστικού Αττικού τοπίου. Η Αττική εξακολουθεί να έχει πρωταρχικό ρόλο στην ελληνική οικονομία, να είναι ο βασικός θύλακας ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας και μια μητροπολιτική περιφέρεια με σημαντική γεωστρατηγική θέση στη Νοτιο-ανατολική Ευρώπη. Σε αυτήν την κατεύθυνση, το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας/ Αττικής πρέπει να βασίζεται στο αναπτυξιακό τρίπτυχο οικονομία - περιβάλλον - κοινωνία που ακολουθεί ο σύγχρονος χωρικός σχεδιασμός για κάθε Μητρόπολη. Πρόκειται για ένα δεκαετές σχέδιο χωρικών παρεμβάσεων που φιλοδοξεί να συνδέσει την ιστορικότητα της Πρωτεύουσας με σύγχρονες μορφές καινοτόμου παραγωγής, περιβαλλοντικής διαχείρισης και ενίσχυσης του κοινωνικού κεφαλαίου και, ταυτόχρονα, να δημιουργήσει σχέσεις ισορροπίας και συνεργασίας της Αττικής με τις όμορες περιφέρειες και τον εθνικό χώρο.
Με το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας/ Αττικής καλούμαστε να προδιαγράψουμε τις προοπτικές εξέλιξης της Πρωτεύουσας και του περιαστικού της περιβάλλοντος με την αυτονόητη δυνατότητα ύπαρξης επιπρόσθετων επιλογών που πιθανόν απαιτηθούν στο μέλλον. Για το λόγο αυτόν, η διαδικασία της διαβούλευσης έχει κεντρικό ρόλο στην τελική διατύπωση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας/Αττικής και στη διασφάλιση της βιωσιμότητάς του με τελικούς αποδέκτες τους κατοίκους και τους επισκέπτες της ιστορικής Πρωτεύουσας.
Νίκος Σηφουνάκης
Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής
| |