ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ - Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τον Οπτικοακουστικό Τομέα

Προστασία των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο διαδίκτυο

Η προστασία των ανηλίκων από τους κινδύνους του Διαδικτύου αποτελεί στόχο μιας νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία συμπληρώνει μια παλαιότερη κοινοτική πράξη του 1998, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η γιγαντιαία τεχνολογική πρόοδος που έχει επιτευχθεί, καθώς και η τεράστια διάδοση παράνομου και επιβλαβούς περιεχομένου μέσω του Διαδικτύου και των άλλων μέσων.

Η πρόταση, όπως και εκείνη του 1998, έχει τη μορφή σύστασης, δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπάρξει εναρμόνιση σε αυτόν τον τομέα. Τα μέτρα που προτείνονται δεν είναι δηλαδή δεσμευτικά για τα κράτη μέλη. Δίνουν όμως κατευθύνσεις ως προς τι πρέπει να γίνει προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματικός έλεγχος των ιστοσελίδων με παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο.

Η ευθύνη εντοπίζεται σε τρία επίπεδα: η ευθύνη των κυβερνήσεων, η ευθύνη των βιομηχανιών και η ευθύνη των γονέων και των εκπαιδευτικών. Τα μέτρα που προτείνονται, τα οποία είναι σε ορισμένες περιπτώσεις ιδιαίτερα καινοτόμα, απευθύνονται και στους τρεις αυτούς φορείς.

Όσον αφορά την ευθύνη πολιτικού χαρακτήρα, προτείνεται να οργανωθούν από τις κυβερνήσεις ειδικά προγράμματα εκμάθησης του Διαδικτύου για τα παιδιά, τους διδάσκοντες αλλά και τους γονείς. Προτείνεται επίσης να υλοποιηθούν ενημερωτικές εκστρατείες με τη διανομή π.χ. ενημερωτικού υλικού σχετικά με τους κινδύνους του Διαδικτύου ("πώς να κυκλοφορείτε με ασφάλεια στο διαδίκτυο", "πώς να φιλτράρετε τα ανεπιθύμητα μηνύματα"). Επίσης, προτείνεται η λειτουργία τηλεφωνικών γραμμών εξυπηρέτησης για την υποβολή καταγγελιών για παράνομους ή επιβλαβείς δικτυακούς τόπους. Τέλος ζητείται να ληφθεί δράση που θα επιτρέψει την αποτελεσματική καταπολέμηση μιας από τις σοβαρότερες μορφές καταπάτησης της αξιοπρέπειας των ανηλίκων, δηλαδή της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να θέσει σε λειτουργία έναν ευρωπαϊκό πράσινο αριθμό τηλεφώνου με στόχο τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τα υπάρχοντα μέσα φιλτραρίσματος. Τέλος, προτείνεται η δημιουργία ενός ονόματος περιοχής (.KID) 2ου επιπέδου (όπως οι τόποι .com ή .org) που θα περιέχει αποκλειστικά περιεχόμενο για παιδιά. Ο διαδικτυακός αυτός χώρος θα ελέγχεται τακτικά από μια ανεξάρτητη αρχή έτσι ώστε να καταστεί ασφαλής.

Όσον αφορά τις βιομηχανίες, προτείνεται η παρουσία σημάτων προειδοποίησης σε όλες τις μηχανές αναζήτησης που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη, oι οποίες θα επισημαίνουν τους ενδεχόμενους κινδύνους. Επίσης, η δημιουργία φίλτρων που θα εμποδίζουν την πρόσβαση των ανηλίκων σε περιεχόμενο παιδικής πορνογραφίας ή άλλου είδους περιεχόμενο κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Συνεπώς, καθίσταται αναγκαίο να προωθηθεί η ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων (συστήματα φιλτραρίσματος, ταξινόμηση) έτσι ώστε να δοθεί στους χρήστες η δυνατότητα να αρνούνται ορισμένα επιβλαβή περιεχόμενα. Τέλος, οι βιομηχανίες θα πρέπει να υποχρεωθούν να περιγράφουν το περιεχόμενο του δικτυακού τους τόπου ώστε να διευκολυνθεί η ταξινόμηση τους.

Όσον αφορά τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, προτείνεται μια εκπαιδευτική προσέγγιση, ενσωματωμένη στα σχολικά προγράμματα, ώστε να διατηρηθεί η ευαισθητοποίηση έναντι των κινδύνων του Διαδικτύου, ιδίως δε των χώρων συζήτησης ("chats") και των φόρουμ.