ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ - Συνεργασίες της επιτροπής Πολιτισμού, Παιδείας και ΜΜΕ

Συνεργασίες της επιτροπής Πολιτισμού, Παιδείας και ΜΜΕ με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς

Σύμβαση της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εδώ και καιρό αναγνωρίσει τη διπλή φύση - πολιτιστική και οικονομική - των πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών. Η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας προβλέπεται ότι η ΕΕ πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις πολιτιστικές πτυχές στο σύνολο της δράσης της (άρθρο 151.4 της Συνθήκης ΕΚ). Ωστόσο, σε διεθνές επίπεδο, δεν υπήρχε μέχρι πρόσφατα καμία αναγνώριση της ιδιομορφίας της πολιτιστικής έκφρασης σε μια νομικά δεσμευτική πράξη.

Η σύμβαση της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης, που εγκρίθηκε στο Παρίσι στις 20 Οκτωβρίου 2005, αποβλέπει να καλύψει ένα νομικό κενό θεσπίζοντας μια σειρά από δικαιώματα και υποχρεώσεις, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, που στοχεύουν στην προστασία και την προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας.

Μια νέα νομική πράξη στο διεθνές δίκαιο
Η σύμβαση της UNESCO στοχεύει στην προώθηση και την προστασία της πολυμορφίας του πολιτιστικού περιεχομένου και της καλλιτεχνικής έκφρασης και αποβλέπει στη διευκόλυνση της ανάπτυξης και της υιοθέτησης πολιτιστικών πολιτικών και κατάλληλων μέτρων προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς και στην ενθάρρυνση ευρύτερων διεθνών πολιτιστικών ανταλλαγών.

Σε διεθνές επίπεδο, η σύμβαση θεσπίζει την αναγνώριση του κυρίαρχου δικαιώματος των κρατών και των κυβερνήσεων να καταρτίζουν και να εφαρμόζουν πολιτιστικές πολιτικές, καθιστώντας εφικτή την ανάπτυξη των δικών τους πολιτιστικών τομέων.

Η σύμβαση αναγνωρίζει ότι η πολιτιστική πολυμορφία ενισχύεται από την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και τονίζει, για άλλη μια φορά, τη σημασία που έχουν η ελευθερία της σκέψης και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.

Επιπλέον, αναγνωρίζει το δικαίωμα των κρατών να εγκρίνουν πολιτικές για τον οπτικοακουστικό τομέα και να ενισχύουν τις σχετικές βιομηχανίες τους. Επισημαίνει και πάλι το σημαντικό ρόλο των δημοσίων υπηρεσιών ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων για την πολιτιστική πολυμορφία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.

Η σύμβαση, αναγνωρίζοντας τη διακριτή φύση των πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών ως φορέων αξιών και ταυτότητας, εξασφαλίζει ότι θα υπερβούν την εμπορική τους διάσταση, νομιμοποιώντας, με αυτόν τον τρόπο, τις εθνικές και διεθνείς πολιτιστικές πολιτικές.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση άρθρωσε ενιαίο λόγο στην UNESCO
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύμβαση αποτέλεσε αντικείμενο κοινής διαπραγμάτευσης από την Επιτροπή, εξ ονόματος της Κοινότητας, και από την Προεδρία του Συμβουλίου, εξ ονόματος των κρατών μελών, καθώς και ότι για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Κοινότητα απευθύνθηκε στην UNESCO με ενιαία φωνή. Η ταχεία κύρωση στο πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να θεωρείται λογική συνέχεια της σταθερής προσήλωσης της Κοινότητας στις διαπραγματεύσεις και σαφής ένδειξη της βούλησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προαγάγει την αρχή της πολιτιστικής πολυμορφίας σε διεθνές επίπεδο.